अर्थसंकल्प २०२४-२५ मध्ये रेल्वेसाठी विक्रमी भांडवली तरतूद

नवी दिल्ली - अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी काल मोदी सरकार 3.0 चा पहिला अर्थसंकल्प सादर केला. यामध्ये विविध सामाजिक घटकांसाठी तसेच कृषी, उद्योग आणि रोजगारासाठी विशेष तरतूदी जाहीर करण्यात आल्या आहेत. मात्र अर्थसंकल्पीय भाषणात रेल्वेबाबत कोणतीही मोठी घोषणा करण्यात आलेली नाही. मात्र रेल्वेला 2,62,200 कोटी रुपयांचा विक्रमी भांडवली खर्च (capex) वाटप करण्यात आला आहे. 2014 या वर्षी रेल्वेचा भांडवली खर्च 35000 कोटी रुपये होता. कॅपेक्सचा मोठा भाग रेल्वेच्या सुरक्षेवर खर्च केला जाईल. तसेच यावर्षी सुमारे 39000 रेल्वे नोकऱ्या देण्यात येणार आहेत.

याबाबत रेल्वेमंत्री अश्विनी वैष्णव म्हणाले की,

रेल्वेमध्ये सामान्य डब्यांच्या प्रवासाची मागणी वाढली असून चालू आर्थिक वर्षात 2500 जनरल डब्यांची निर्मिती करण्याचा निर्णय घेण्यात आला असून, त्यानंतर 10000 डब्यांची निर्मिती करण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. आज त्याचा विभाग अर्थसंकल्पात करण्यात आला आहे. कवच 4.0 लाही मान्यता देण्यात आली आहे. यूपीएच्या काळात 411000 रेल्वे नोकऱ्या दिल्या होत्या, मोदी सरकारने 20 टक्क्यांपेक्षा जास्त म्हणजे 500000 नोकऱ्या रेल्वेत दिल्याचं रेल्वेमंत्र्यांनी म्हटलं आहे. ते म्हणाले की, हा अर्थसंकल्प पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या गेल्या 10 वर्षातील कार्यकाळातील कठोर परिश्रम आणि ध्येयाभिमुख दृष्टीकोन पुढे नेणारा आहे.

रेल्वे मंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी सांगितले की, पायाभूत सुविधांचा विकास आणि रेल्वेच्या अपग्रेडेशनवर भर दिला जाईल. सर्वात मोठा खर्च सुरक्षेवर होणार आहे. पाच हजार किलोमीटरच्या मार्गावर कवच सिस्टीम बसवण्याची तयारी केली जाणार आहे. कोच अपग्रेड केला जाईल. तसेच वंदे भारत, स्लीपर वंदे भारत लवकरच येईल. रेल्वेमंत्री म्हणाले की, भारतातील रेल्वे भाडे जगात सर्वात कमी आहे. देशातील लॉजिस्टिक खर्च कमी करणे, प्रवाशांचा अनुभव जागतिक दर्जाचा करणे आणि त्यांची सुरक्षा ही सरकारची प्राथमिकता आहे.

“या वाटपाचा एक मोठा भाग 1,08,795 कोटी – जुने ट्रॅक बदलणे, सिग्नल यंत्रणा सुधारणे आणि उड्डाणपूल आणि अंडरपास बांधणे आणि शस्त्रास्त्रे बांधणे यासारख्या सुरक्षेशी संबंधित कामांसाठी आहे,” असे रेल्वे मंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी सांगितले या सर्व सुरक्षेशी संबंधित कामांमध्ये चिलखती हे रेल्वेच्या प्राधान्यक्रमाच्या यादीत सर्वात वरचे स्थान आहे. मंत्र्यांच्या म्हणण्यानुसार, ऑटोमॅटिक ट्रेन-प्रोटेक्शन सिस्टम ‘कवच 4.0’ च्या अपग्रेडेड व्हर्जनला रिसर्च डिझाइन आणि स्टँडर्ड्स ऑर्गनायझेशनकडून अलीकडेच मान्यता मिळाली आहे.

रेल्वेमंत्र्यांनी सांगितले की, ऑप्टिकल फायबर केबल्स 4,275 किलोमीटरपेक्षा जास्त अंतरावर टाकल्या गेल्या आहेत आणि इतर घटक – जसे की टेलिकॉम टॉवर, ट्रॅक RFID उपकरणे, स्टेशन आर्मर आणि लोको आर्मर – देखील वेगाने स्थापित केले जात आहेत. 2014-2024 दरम्यान, रेल्वेने 41,000 मार्ग किलोमीटरचे (RKM) विद्युतीकरण केले आहे, तर 2014 पर्यंत केवळ 21,413 मार्ग किलोमीटरचे विद्युतीकरण झाले आहे.